شهرستان تاکستانتاکستان، از شهرستان‌های بزرگ و مهم استان قزوین و از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی استان است. ۱ - بخش‌های مهم تاکستاناین شهرستان باوسعتی برابر۶۴۷‘ ۳ کمـ۲ متشکل از ۴ بخش به نام‌های اسفرورین، مرکزی، ضیاءآباد و خرمدشت، و ۹ دهستان و ۴ شهر به نام‌های اسفرورین، تاکستان، ضیاءآباد و خرمدشت است [۱]
نشریۀ عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری، وزارت کشور، تهران، ۱۳۸۴ش
[۲]
جغرافیای کامل ایران، ج۱، ص۷۳۳، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ۱۳۶۶ش.
و از شمال و شمال خاوری به شهرستان قزوین، از باختر به شهرستان ابهر و از خاور و جنوب به شهرستان بوئین‌زهرا محدود است. [۳]
نقشۀ جمهوری اسلامی ایران براساس تقسیمات کشوری، گیتاشناسی، تهران، ۱۳۸۴ش، شم ۲۹۰.
۲ - وضعیت جغرافیاییسراسر اراضی این شهرستان را دشت نسبتاً هموار و پهناوری پوشانیده است که جز کوه‌های نه‌چندان بلند قره قلعه (۱۱۴‘۲ متر) در نواحی شمال باختری و بلندی‌های افشاریه در نواحی جنوبی، بلندی‌های دیگری در آن به چشم نمی‌خورد. [۴]
جعفـری، عبـاس، دایـرة المعـارف جغرافیایی ایران، ج۱، ص۲۷۷، تهران، ۱۳۷۹ش.
رودخانه‌های ابهر رود و خررود از ریزابه‌های رودخانۀ شور، مهم‌ترین رودخانه‌های شهرستان تاکستان است. [۵]
افشین، یدالله، رودخانه‌های‌ایران، ج۲، ص۴۳۳، تهران، ۱۳۷۳ش.
[۶]
افشین، یدالله، رودخانه‌های‌ایران، ج۲، ص۴۳۷، تهران، ۱۳۷۳ش.
آب و هوای این شهرستان تحت تأثیر بادهای محلی (بادمه و باد قاقازان) زمستان‌های سخت و تابستان‌های معتدل دارد. [۷]
جغرافیای کامل ایران، ج۱، ص۷۳۳، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ۱۳۶۶ش.
۳ - موقعیت اقتصادی تاکستانتاکستان یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی استان قزوین است. از نظر کشاورزی به سبب دشتی بودن منطقه و دسترسی آسان به آب، زمین‌های وسیعی به شیوۀ آبی زیر کشت انواع محصولات کشاورزی است. گندم، جو، گیاهان علوفه‌ای، بنشن، تره‌بار، انگور، هلو، شلیل و سیب درختی عمده‌ترین محصولات کشاورزی آنجاست. همچنین وجود مراتع طبیعی نسبتاً غنی، این شهرستان را به یکی از کانون‌های دامداری بدل ساخته است و پرورش گاو، گوساله، گوسفند و بز به شیوه‌های سنتی و صنعتی در این شهرستان رواج دارد. پرورش طیور به صورت صنعتی و نیمه صنعتی، و پرورش زنبور عسل از دیگر فعالیت‌های اقتصادی مردمان تاکستان است. افزون براین، ده‌ها واحد صنعتی و تولیدی در این شهرستان به فعالیت مشغول‌اند. [۸]
فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور (قزوین)، ج۲۶، ص۱۳۹، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۷۸ش.
۴ - جمعیت شهرستانبنابر سرشماری آبان ۱۳۷۵ شهرستان تاکستان ۹۸۳‘۱۳۵ تن جمعیت داشته است. [۹]
سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۷۵ش)، نتایج تفصیلی، ج۱، ص۱۶، شهرستان تاکستان، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۷۶ش.
بیشتر مردم این شهرستان به زبان فارسی و گروهی نیز با گویش تاتی گفت‌وگو می‌کنند. [۱۰]
فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور (قزوین)، ج۲۶، ص۱۳۹، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۷۸ش.
۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «تاکستان»، شماره۵۷۲۳. |